Dieta ketogeniczna, znana również jako dieta keto, to plan żywieniowy, charakteryzujący się niskim spożyciem węglowodanów, umiarkowanym spożyciem białka i wysokim spożyciem tłuszczu. Głównym celem diety keto jest indukcja stanu ketozy, w którym organizm zaczyna spalać tłuszcze jako główne źródło energii – zamiast węglowodanów.
Podstawowe zasady diety ketogenicznej obejmują:
- Niskie spożycie węglowodanów: Kluczowe jest ograniczenie ilości spożywanych węglowodanów, zwykle do około 20-50 gramów dziennie. To skłania organizm do korzystania ze zmagazynowanych tłuszczów jako głównego źródła energii.
- Wysokie spożycie tłuszczu: Dieta keto jest bogata w tłuszcze, stanowiące około 70-75% całkowitego dziennego spożycia kalorii. Zalecane jest spożywanie zdrowych źródeł tłuszczu, takich jak awokado, oliwa z oliwek, orzechy, nasiona i tłuste ryby.
- Umiarkowane spożycie białka: Spożycie białka jest umiarkowane, zwykle wynoszące około 20-25% całkowitego dziennego spożycia kalorii. Nadmiar białka może prowadzić do przekształcenia go w glukozę, co może zakłócić proces ketogenezy.
- Monitorowanie makroskładników: Ważne jest ścisłe monitorowanie spożycia makroskładników (węglowodanów, białka, tłuszczu) w celu utrzymania odpowiednich proporcji i osiągnięcia stanu ketozy.
- Spożywanie zdrowych produktów: Dieta keto zachęca do spożywania produktów bogatych w zdrowe tłuszcze, białko, warzywa o niskiej zawartości węglowodanów, orzechy i nasiona.
- Unikanie produktów wysokowęglowodanowych: W diecie ketogenicznej należy unikać produktów bogatych w węglowodany, takich jak chleb, makarony, ziemniaki, słodycze i napoje zawierające dużo cukru.
Dla wielu osób dużym problemem w diecie ketogenicznej jest restrykcyjne przestrzeganie jej zasad. Ogromną trudność może stanowić odpowiednie komponowanie wysokotłuszczowych posiłków z niską zawartością węglowodanów. Dieta ketogeniczna jest również uboga w witaminy i minerały. Podobnie sprawa wygląda z błonnikiem, którego brak wywołuje dokuczliwe zaparcia.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania diety ketogenicznej są problemy z nerkami, wątrobą i trzustką, ponieważ organy te muszą być w pełni sprawne, aby poradzić sobie z nowym metabolizmem i uwalnianiem ciał ketonowych w tak dużej ilości. Dieta ketogeniczna nie jest również wskazana dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.
Główną zaletą tej diety jest spadek tkanki tłuszczowej, dzięki czemu usprawnia się pracę serca, nerek i wielu innych narządów. Obniża się również ciśnienie tętnicze krwi oraz zmniejsza się poziom cukru, cholesterolu i trójglicerydów, co zapobiega zawałom serca, udarom i miażdżycy tętnic. Ketoza stosowana jest w leczeniu opornej na leki padaczki, szczególnie u dzieci.
Dieta ketogeniczna może przynosić korzyści w utracie wagi, poprawie poziomu energii i kontroli poziomu cukru we krwi, ale przed jej rozpoczęciem zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia, aby upewnić się, że jest ona dla nas bezpieczna. W szczególności dotyczy to osób z chorobami metabolicznymi czy innymi schorzeniami zdrowotnymi.